Yorgunluğunuz geçici mi, kronik mi?
Halsizlik, uykusuzluk ve sürekli dinlenme ihtiyacı hissetmek gibi şikayetleriniz arttıysa bunu mevsim değişikliğine bağlamayın çünkü baharda kendini gösteren kronik yorgunluk birçok hastalığın habercisi olabilir.
Samsun Medicana Hastanesi’nden romatoloji uzmanı Dr. Orhan Eren, kronik yorgunluk sendromu hakkında bilgi verdi: “Dinlenmeyle geçen yorgunluk, klinik durumdaysa sürekli hale gelir. Bu şikayete; baş, boğaz ağrısı, kas-eklem ağrısı, uyku, konsantrasyon bozukluğu da eklenir. Kronik yorgunluk sendromunda (KYS), yorgunluk altı aydan uzun süre devam eder ve altında herhangi bir hastalık yoktur. Şeker, enfeksiyon ve romatizmal hastalıklarla ortaya çıkan yorgunluğu ayırt etmek için hastanın detaylı bir muayeneden geçmesi gerekir.
Kronik yorgunluk sendromu kas, eklem ve baş ağrısı, uyku bozukluğunu da içermesi nedeniyle fibromiyalji denen yumuşak doku romatizmasıyla da karışır. Fibromiyalji hastalığında asıl şikayet yaygın ağrı olup, kısa süreli sabah tutukluğu vardır, yorgunluk ana yakınma değildir. KYS’li hastaların yaklaşık yarısında fibromiyalji de görülür.
KYS’nin tanısında kullanılan özgün bir laboratuvar tahlili yok. Laboratuvar testleri, diğer hastalıkları dışlamak için yapılır.”
YORGUNLUKLA KARIŞAN HASTALIKLAR
– Multiple skleroz,
– Nöromüsküler hastalıklar,
– Kardiyak ve solunum yetmezliği,
– Şiddetli enfeksiyonlar,
– İltihaplı romatizmal rahatsızlıklar,
– Anksiyete ve depresyon.
Tedavisi, şikayetlerin neden olduğu asıl hastalığın bulunup iyileştirilmesine dönük uygulamalar halinde, zaman zaman moleküler seviyede biyolojik ajanların kullanıldığı modern tekniklerle yapılır. Hastanın fiziksel kapasitesinin desteklenmesi, uyku düzeninin sağlanması ve gerekirse kendisiyle ailesinin psikolojik destek alması önerilir.
Uzun süreli iyileşme sağlayacak bir ilaç henüz geliştirilmedi. Hafif aerobik egzersizlerin hastanın ağrılarını azalttığı ve günlük aktivitelerini artırdığı bilinir. Egzersiz tedavisi en fazla 30 dakika, hastanın yorgunlukla diğer semptomlarına göre artırılarak uygulanabilir. Hastalık, erken evrede kendiliğinden iyileşebilir. Hastaların üçte biri, altı yıl içinde hastalıktan kurtulur.
HASTALIĞA YOL AÇAN FAKTÖRLER
– Gıda intoleransı,
– Başta virüsler olmak üzere özgün olmayan enfeksiyonlar,
– Bağışıklık sistemine ait faktörler,
– Nöro-endokrin sistemle ilgili olarak beyin-kortizon aksında bozukluk,
– Otonomik fonksiyon bozukluğu,
– Serotonin ve dopamin reseptör bozukluğu,
– Nöromusküler sistemde kas gücü normal olmasına karşın, kas proteinlerindeki metobolik bozukluklar,
– Beyin yapısı ve fonksiyonunda anormallikler,
– Dikkat ve konsantrasyon bozukluğu,
-Görsel ve işitsel hafızada sorunlar.
STRES VE YORGUNLUK
KYS
hastalarında beceri isteyen işlerde yavaşlama, planlama, organizasyon ve sorun çözme gibi yeteneklerde gerileme görülür. Bunların yanında dikkat kusuru, konsantrasyon düşlüklüğü, karar vermede zorluk gibi bulgular meydana gelir. Birçok ülkede iş gücü kaybı