Şekerlemenin yararları
Çeşitli araştırmalar, gece uykusuna ek olarak gün içinde şekerleme yapmanın, sağlığa faydaları olduğunu gösteriyor
Dr.Eser Alptekin
Çünkü uyku sırasında beyin hücreleri yenileniyor, bağışıklık sistemi güçleniyor ve kalp korunuyor.
Gün ortasında şekerleme yapmanın en iyi yönlerinden biri, sıcak yaz günlerinde, bunaltıcı havanın etkisinden kaçmak. Şekerlemenin birçok çalışmayla ortaya konan sayısız faydaları da mevcut. Örneğin Kaliforniya Berkeley Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre, şekerleme yapan kişilerde öğrenme süreci daha sağlıklı işliyor. 39 yetişkinin katıldığı çalışmada, bir grup, öğrenme öncesi 90 dakika uyurken, diğer grup hiç uyumadı. Uyuyan grubun sonuçları daha iyiydi.
Uykusuzluğun öğrenme yeteneğini yüzde 40’a kadar gerilettiği de biliniyor.
İnsanoğlu geçmişte kabileler halinde yaşarken, polifazik şekilde uyuyordu, yani gün içinde birkaç defa kısa sürelerle uyku ihtiyacını karşılıyordu. Bunun en önemli sebebi, vahşi canlıların ve diğer kabilelerin saldırılarından korunma ihtiyacıydı. Modern hayata uyum sağladıkça bu çoklu uykular, yerini bifazik dediğimiz çift uykuya bıraktı. Burada da gündüz kısa bir şekerleme, geceyse uzun bir uyku tercih edilir. Tarihte Leonardo Da Vinci, Thomas Edison, Winston Churchill gibi birçok ünlü şahıs da şekerlemelerden fayda gördüklerini ifade eder.
Uykunun gizemi hâlâ araştırılıyor
Bilim dünyası insanoğlunun ömrünün üçte birini neden uykuda geçirdiğini çözmeye çalışıyor. Özellikle uyku sırasında beyin dalgalarında değişiklikler olması, nöronlar denilen beyin hücrelerinin de diğer hücrelerimiz gibi yenilenme ihtiyacı duyduklarını gösteriyor. Uykusuz kalmaksa stresle aynı biyolojik etkiye sahip. Aşırı yorgun bedenlerde kortizol hormonu üretimi baskılanıyor. Bu durum, kişiye enerji verirken vücudun kendini yenileme yeteneğini kısıtlayan büyüme hormonu üretimini azaltıyor.
İyi bir uyku, bağışıklık sisteminin de düzenli çalışmasını sağlıyor. Kaliforniya Üniversitesi’nin bir çalışmasında yeteri kadar uyku alınmadığında bağışıklık hücrelerinin sayısının ve etkisinin azaldığı tespit edildi. Şikago Üniversitesi’nin bir raporuna göre de uykusuzluk, kalp damarlarında kalsiyum birikimine yol açabiliyor. Bu birikim daha sonra kalp krizi ve felce neden olabiliyor. Sonuçlar, ihtiyaç duyduğumuzdan bir saat daha az uyuduğumuzda bile kalsiyum oranının yüzde 16’ya kadar yükselebildiğini ortaya koyuyor.
Az uyku, insanı acıktırıyor
Daha az uyumakla kilo alımı arasında da kesin olarak kanıtlanmış bir ilişki var. 2004’te Stanford Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmaya göre, hafif uyku uyuyanlarda tokluk hissini sağlayan leptin hormonu azalırken, açlık hissini oluşturan grelin hormonu artıyor. Bu kimyasal dengesizlik, az uyuyan kişilerin iştahını açıyor ve kilo almalarına neden oluyor.
Tüm bunların yanı sıra 2009’da Diabet UK’in yıllık konferansında sunulan bir çalışma, kafa karışıklığına yol açtı. Bu çalışmanın sonucunda şekerleme yapanların yüzde 26’sının yapmayanlara oranla tip 2 diyabete daha sık yakalandıkları vurgulandı. Şekerleme yapmanın gece uykusunu böldüğü ve fiziksel aktiviteyi azalttığı öner sürüldü.
Bunu yıllardır uygulayan biri olarak, şekerlemenin faydalı olduğunu söylemeden geçemeyeceğim. Bir de her zaman ifade ettiğim gibi, her uykudan sonra, bu şekerleme dahi olsa, gülümseyerek uyanmak birçok sorunun çözümünün anahtarı olabilir.