Nefesim daralıyor acaba KOAH mıyım?
Defne Joy Foster’ın ölüm nedeni olan, KOAH’da hava yollarında görülen değişiklikler kalıcı ve ilerleyicidir.
• 40 yaşın üzerindeyseniz
• Sigara içiyorsanız
• Merdiven çıkarken nefes darlığı çekiyorsanız
• Üç aydan daha uzun süren öksürük şikayetiniz varsa
• Özellikle sabahları uyandığınızda balgam çıkartıyorsanız
• Hava kirliliğinin yoğun olduğu bir bölgede yaşıyorsanız
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığınız (KOAH) olabilir!
KOAH nedir?
KOAH’da da astım hastalığında olduğu gibi hava yollarında daralma söz konusudur.
Astımdan farklı olarak, KOAH’da hava yollarında görülen değişiklikler kalıcı ve ilerleyicidir.
KOAH gelişiminde en önemli rolü sigara oynar. Daha önceleri 40 yaşın üzerinde görülen bir hastalık olduğu kabul edilen KOAH, sigara içmeye giderek daha erken yaşlarda başlanması ve hava kirliliğinin artması ile daha erken yaşlarda (30’lu yaşlardan itibaren) görülmeye başlanmıştır.
Sigara kullanımının yanı sıra, mesleki olarak toz, duman ve gazların solunması, hava kirliliği ve hava yollarının aşırı duyarlılığı KOAH’a yol açan diğer nedenlerdir.
Pek çok kişi, KOAH olmasına rağmen bunu bilmez, semptomların sadece yaşlanmanın doğal bir sonucu olduğunu düşünür. Ancak KOAH yaşamı tehdit eden bir hastalıktır ve tedavi edilmezse kötüleşir.
KOAH belirtileri nelerdir?
KOAH’ın başlıca belirtileri öksürük, balgam çıkarma ve nefes darlığıdır. Belirtiler özellikle kış aylarında artış gösterir. İlerlemiş hastalıkta günlük işlerin yapılması, hatta hastanın bireysel ihtiyaçlarını gidermesi bile zorlaşabilir.
KOAH tedavisi nasıldır?
KOAH’ta tanı ne kadar erken konulursa, tedavi o ölçüde etkili olacaktır.
KOAH tedavisinin temeli, sigaranın bırakılmasıdır. Sigara içilen ortamlardan da kaçınılmalıdır.
İlaç tedavisi olarak hava yollarını genişletici ve hava yolundaki ödemi ve iltihabı azaltıcı ilaçlar kullanılmaktadır. Sıklıkla birden fazla ilaç bir arada kullanılır.
İlaçların öncelikle nefes yoluyla uygulanması tercih edilir. Bu şekilde ilaç yan etkileri azalmış olur ve ilaçlar doğrudan hava yollarına ulaştırılır.
Başka hastalıklar nedeniyle engel yoksa bol sıvı alınmalı ve gereğinde balgam söktürücü tedavi uygulanmalıdır. Ayrıca hastaların bulundukları ortamın havası kuru olmamalıdır.
• Sisli veya hava kirliliğinin yoğun olduğu günlerde dışarı çıkılmaması önerilir.
• Ritmik nefes alıp verilmesi, öksürülmesi ve göğüs bölgesine masaj yapılması balgamın yumuşatılmasına ve atılmasına yardımcı olabilir.
• Egzersiz, kasları güçlendirerek nefes darlığını azaltabilir. Günde üç dört kez 5 ila 15 dakikalık yürüyüş fayda sağlar.
• Geçirilen infeksiyonlar solunum yakınmalarını artırdığından, her yıl grip aşısı ve 5 yılda bir zatürre aşısı yapılması önerilir.
• Hastalar ilaçlarını doktor önerisine uygun şekilde kullanmalı ve kendi başlarına değişiklik yapmamalıdırlar.
• İlerlemiş hastalıkta hastalara evde oksijen tedavisi uygulanabilir, basınçlı cihazlarla hava yollarının açık kalması desteklenebilir,bazı hastalarda cerrahi yöntemlere başvurulur.
KOAH önlenebilir!
KOAH’ı önlemenin ya da ilerlemesini durdurmanın en iyi yolu sigarayı bırakmaktır.
KOAH’ın ilerlemesi durdurulabilir!
Tamamen iyileşme mümkün olmamakla birlikte, tedavi hastanın kendisini daha iyi hissetmesini sağlayacak ve akciğerlerdeki harabiyetin ilerleyişini yavaşlatacaktır.