Karın şişliği deyip geçmeyin!
8 Mayıs Dünya Over (Yumurtalık) Kanseri Günü. Dünyada yedinci sıklıkta görülen yumurtalık kanseri sinsice ilerliyor.
En sık 60-64 yaşları arasında görülen over (yumurtalık) kanserinde 40 yaşın üzerinde olmanın, çocuk doğurmamış olmanın ve yağdan zengin beslenmenin riski artırdığını söyleyen Liv Hospital’dan Jinekolog Onkolog Prof. Dr. M. Faruk Köse, “Karında görülen şişliğin dikkate alınması gerekiyor. Yumurtalık kanserinin habercisi olabilir. Doğum kontrol hapı kullanma, çocuk doğurma ve emzirme, rahim alınırken tüplerin alınması, tüplerin bağlanması yumurtalık kanser görülme riskini azaltıyor” diyor.
Yumurtalık kanserinin sadece yüzde beşi genetik geçişlidir. Birinci derece yakınlarında meme ya da yumurtalık kanseri görülen kişilerde arttığı biliniyor. Yumurtalık, meme, rahim ve bağırsak (kolon) kanseri geçirmiş birinci derece akrabası bulunan kişiler yumurtalık kanseri geliştirme bakımından artmış risk altındadırlar. Bu kişilerde yaşam boyu risk, birinci derece akrabalarından bir kişide yumurtalık kanseri varsa yüzde 5, iki kişide varsa yüzde 7’dir. Bu kişilerde ailesel yumurtalık kanseri açısından BRCA-1 ve BRCA-2 gen mutasyonları taranmalıdır.
Geç menopoza girenler risk altında
Yumurtalık kanserlerin hangi nedenler ile oluştuğu tam olarak bilinmiyor ama bazı durumlarda ve bazı kadınlarda yumurtalık kanserleri daha sık ortaya çıkıyor. Örneğin hiç doğum yapmamışlarda, erken adet görenlerde, geç menopoza girenlerde, kısırlık olanlarda veya kısırlık tedavisi görenlerde ve genital bölgeye talk uygulayanlarda yumurtalık kanserleri sık görülüyor. Buna karşılık uzun süreli doğum kontrol hapı kullananlarda, çok doğuranlarda ve tüpleri bağlanmış olanlarda daha az görülüyor.
Düzenli jinekolojik muayene şart
Yumurtalık kanseri dört kadından üçünde ileri evrede teşhis ediliyor. Günümüzde erken tanıda en önemli yardımcı düzenli jinekolojik muayene yapılarak ve ayrıntılı aile öyküsü alınarak hastanın değerlendirilmesidir. Hastanın muayenesinde pelvik alanda bir kitle saptanırsa transvaginal ultrasonografi ile de değerlendirilmelidir. Ayrıca yumurtalık kanserinde kana fazla miktarda salınan ve CA-125 olarak adlandırılan tümör belirteci de ölçülmelidir. Ancak CA-125 değerinin sigara içme, erken gebelik, endometriozis gibi durumlarda da artabileceği bilinmelidir.
İlk ameliyat çok önemli
Yumurtalık kanseri tedavisinde altın standart; jinekolog onkolog tarafından yapılacak ve geride görülür tümör bırakılmayacak ilk ameliyattır. Yumurtalık kanserlerinde asıl tedavi genellikle cerrahidir. Ameliyat esnasında kanserin cinsi ve yaygınlığı değerlendirilir. Hastanın yaşı, çocuk istemi ve kanserin evresine göre ameliyat planlanır. Rahim, yumurtalıklar, lenf düğümleri, karın zarı ve tümörün yayılmış olduğu tüm organ kısımları tamamen alınabilir. Ameliyat sonrası genellikle kemoterapi planlanır. Yumurtalık kanserinde erken evrelerde 5 yıllık yaşam yüzde 70 iken, ileri evrelerde bu oran giderek azalır.
Yumurtalık kanserinin belirtileri
• Karında şişlik ve ağrı
• Kilo kaybı
• İdrar sorunları
• Uzun süreli hazımsızlık, gaz veya bulantı
• Sindirim bozuklukları (Bağırsak alışkanlıklarında değişiklikler)
• Sık sık idrara çıkma
• Vajinal kanama