By Yürekten 
İran ordusu tarafından üretildiği ilan edilen bir “kuantum işlemcisinin” tanıtımı sosyal medyada tartışma ve alay konusu oldu. Peki bu tartışmanın arkasındaki sebep ne?
Kuantum işlemcileri konusunda çoğu ilke amansız bir yarışın içerisinde. Bu işlemciler sayesinde bilimsel araştırmalarda devrimsel sonuçların elde edilebileceği belirtiliyor. Halihazırda dünyanın en güçlü kuantum bilgisayarı ise 433 qubitli ABD menşeili IBM Osprey. Bu alandaki çalışmalarda güçlü iddialı olan bir diğer ülke ise İran. İran geçtiğimiz hafta düzenlediği bir etkinlikte ilk “kuantum işlemcisini” tanıttı. Ancak işin gerçeği oldukça farklı ve gülünç.
İran, “kuantum işlemcisi” tanıttı
Cihaz, geçtiğimiz hafta Noshahr İmam Humeyni Deniz Üniversitesi’nde düzenlenen “Kuantum İşleme” konulu etkinlik sırasında “kuantum işleme algoritmasının ilk ürünü” olarak sergilendi. İslam Cumhuriyeti Ordusu Koordinatör Yardımcısı ve eski Deniz Kuvvetleri Komutanı Tuğamiral Habibollah Sayyari, ülkenin modern teknolojilerdeki ilerlemeleri hakkında yaptığı konuşmanın ardından cihazı etkinlikte resmen tanıttı. Tanıtılan cihazın su üstü gemilerini tespit edebilen çığır açıcı bir kuantum işlemci olduğu belirtildi.
Amazon’da satılıyor
Bu tanıtımdan sonra tanıtılan ürün, İran sosyal medyasında büyük bir tartışma ve alay konusuna dönüştü. Zira ordunun başarısı olarak lanse edilen kartın üzerinde markanın ve modelin adı (ZedBoard Zynq-7000 ARM/FPGA SoC Development Board) açıkça görülüyor. Daha ilginç olanı ise bu ürünü, ABD merkezli donanım ve yazılım şirketi Digilent tarafından üretiliyor ve Amazon’da 600 dolara satılıyor olması.
Tabii satın almadan önce bu cihazda kuantum devresi ya da işlemcisi gibi herhangi bir kuantum bileşeni bulunmadığını belirtelim. Bu ürün düşük maliyetli bir geliştirme kartından başka bir şey değil. Öte yandan bu tip sahte duyuruları daha önce de İran’da görmüştük. Örneğin, Nisan 2020’de, COVID-19 pandemisinin başlamasından kısa bir süre sonra, İran Devrim Muhafızları, koronavirüs bulaşmış insanları 100 metre içinde tespit edebilen “çığır açan” bir süper cihaz geliştirdiğini iddia etmişti.