Hamilelikte Mide Bulantıları

Anne adaylarının ilk günlerdeki kabusu…

Bir kadının hayatının belki de en güzel, en mutlu ve en önemli zaman dilimi olan hamileliğin hemen ilk günlerinde pek çok anne adayının hamilelik bulantı ve kusmaları başlar..

Türk Böbrek Vakfı Hizmet Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Meltem Eğilmez ile hamilelikte mide bulantıları ve kusma üzerine sohbet ettik ve öneriler aldık.

Ne zaman başlar?
Hamilelerin yaklaşık yüzde 80’inde görülen bulantı ve kusma şikayetleri genellikle ilk adet gecikmesinin hemen birkaç gün sonrasında başlar ve giderek artarak 8. hamilelik haftasında dayanılması en zor günlere ulaşır. Daha sonra yavaşça azalan bulantı ve kusmalar 14. hamilelik haftası civarında sona erer.

Sabah saatleri
Hamilelik bulantısı oldukça inatçı, tedaviye dirençli ve sinsi bir şekilde neredeyse tüm gün boyu süren tatsız bir duygudur. Kusmalar genellikle sabah saatlerinde daha yoğun olur. Kişiden kişiye çok farklı günlük değişimler gösteren bulantı ve kusma döneminin bitişi de aynı şekilde çeşitlilik gösterir.

İlk hamilelerde daha yoğun
Hamilelik bulantıları genellikle ilk hamilelikte daha yoğun olur. Ani bir şekilde sona eren dönemlerin yanı sıra neredeyse tüm hamilelik dönemine yayılan bulantı ve kusmalar da söz konusu olabilir. Ancak aynı kadının hamilelikleri arasında, bulantı süre ve sıklığı açısından ciddi farklılıklar görülebilir.

Nedeni
Hamilelikte görülen bulantı ve kusmanın nedeni tam olarak aydınlatılamamakla birlikte psikolojik
faktörlerle hormonal değişimlerin ortak ürünü gibi görülür. Kanda betahcg ve estrogen hormonlarının yüksek oranda bulunduğu ikiz hamilelikler ve üçüz hamileliklerde bulantı ve kusma da çok daha şiddetli bir şekilde ortaya çıkar. Merkezi sinir sistemindeki bulantı merkezinin hassasiyeti artar ve daha önceki yaşamda etkili olmayan pek çok uyaran ile bulantı ve kusma tetiklenir hale gelir.

Tetikleyiciler
Bunlar arasında kokular, besin maddelerinin tatları, ağız ve boğaza değen fırça gibi yabancı cisim uyaranları en sık rastlananlardır. Siz en çok neden şikayet ediyorsunuz?

Gelelim tedaviye
Hamilelik bulantı ve kusmasının tedavisinde iki adım vardır. Bunlardan ilki bulantı uyaranlardan mümkün olduğunca uzak durmanız. Yemek, sigara, parfüm gibi sizi rahatsız edebilecek kokulardan ve mutfak ortamından uzaklaşın. Mümkün olduğunca az ve sık öğünler, sabah saatlerinde kuru gıda tüketimi, erken hamilelikte diyet konusunda ısrarcı olmamak ve bulantı yapan yiyecekleri bir dönem tüketmemek, çok gerekli olmadıkça multivitamin ve kan ilacı benzeri mide rahatsızlığı yapacak ilaçları kullanmamak, mide yanma ve ekşimelerinin yoğun olduğu dönemlerde soda ve soğuk içecekler tüketmek de işe yarayabilir. İkinci adım ise, doktorunuzun uygun gördüğü dozda B6 vitamini, bulantı önleyici ve mide asidini azaltıcı ilaç tedavileridir.

Aşırı hamilelik kusmasına dikkat!
Aşırı hamilelik kusmasında ise durum çok farklıdır. Her hamilede görülmesi doğal olan bulantı ve kusmalar aşırı olduğunda vücutta doku ve hücre içi suyunun azalmasına yol açacak bir boyuta erişebilir ve bu durum tüm sistemleri ciddi şekilde olumsuz etkileyen, hastane koşullarında tedavi gerektiren ciddi bir hamilelik komplikasyonu haline dönüşür. Vücuttaki tüm sistemlerin çalışmasında sıvı ve elektrolit dengeleri çok önemli rol oynar. Tüm kasların düzenli kasılmaları, kalbin çalışması, iç organ fonksiyonlarının sürdürülmesinde sıvı-elektrolit dengesine bağlıdır.

Ne yapılmalı?
Aşırı kilo kaybı, kan potasyum düzeyinin azalması, karaciğer fonksiyonlarında bozulma ve kan pH’ının alkaliye kaymasına kadar yol açabilen ağır aşırı hamilelik kusmaları hamileliklerin yaklaşık binde ikisinde görülür. Bu durum tespit edildiğinde anne adayı, hemen hastaneye yatırılarak tedaviye başlanır. Ağızdan beslenme tamamen kesilerek kan biyokimyası ve elektrolit düzeylerindeki dengesizlikler değişik serum kombinasyonları ile düzeltilmeye çalışılır. Bu rahatsızlık, genellikle yoğun bir tedavi ile ortadan tamamen kalkar…